-
MUM BASKI
Öncelikle, metalden dökülmesi istenilen parçanın mum veya benzeri
bir malzemeden modeli hazırlanır. Genellikle alüminyum bir kalıp imal edilir
ve plastik enjeksiyon yöntemi ile istenildiği kadar mum model elde edilir.
Döküm sonrası soğuma ve büzülme tahmini yapılarak model aslından
biraz büyük imal edilir.
Montaj
Parçalar yine mumdan yapılmış bir gövdeye yapıştırılarak "mum salkım veya ağacı" hazırlanır.
Mum malzeme, 70-90 °C arasında olabilen düşük ergime sıcaklığına sahip ve
seramik kabuğu çatlatmaması için düşük ısıl genleşme özelliğine sahip bir malzemedir.
-
SERAMİKLEME
Model, seramik banyosuna batırılarak (sulu alçı görünümünde bir sıvı) çevresine ince bir tabaka kaplanması sağlanır. İnce tane boyutundan kalına doğru giden bir aralıkla lineer olarak seramik tozu mum salkımın üzerine kaplanır. Yeteri kalınlıkta seramik kaplanıncaya kadar bu işlem tekrarlanır. Dış tabakalarda daha kalın seramik tozu kullanılır.
Bu işlemlerle birlikte artık seramik kalıplar elde edilmiş olur. Bu seramik kalıpların içinde hala mum var ve boşaltılması gerekiyor. Bu işlem için buhar basıncıyla çalışan bir otoklav fırını kullanılıyor. Bunun için bazen de ısıl şok yardımlı fırınlar kullanılmaktadır.
-
DEWAXİNG
Bu aşamada hassas döküm teknolojisinin imkanlarından birisi olan seramik kalıbı
kullanma avantajı devreye girmektedir. İçinde mum olan, dışı seramik kaplı kalıp baş aşağı çevrilerek belli bir basınç ve sıcaklık kontrolü altında mum dışarı boşaltılmaktadır.
-
PİŞİRME SİNTERLEME
Dewaxing'ten sonraki pişirme işleminde, seramiğin içinde kalmış olan az miktardaki mum kalıntıları da artık tamamen yanarak ortamdan uzaklaştırılır.Seramik malzeme yüksek sıcaklığa dayanıklı olduğundan şeklini muhafaza eder. Burada 1000 ºC civarında bir seramik sinterleme işlemi yapılmış olur. Böylece seramik taneleri arasında bir kaynama sağlanır. Bu da seramik kalıbın daha mukavemetli hale gelmesini sağlar.
-
DÖKÜM
Sinterlemeden sonra seramik kalıplar artık döküme hazırdır. Önceden ergitilen istenilen alaşımdaki metal, yine önceden ısıtılan seramik kalıpların içine dökülerek metalin mum modelin yerini alması sağlanmış olur.
-
KESME VE TAŞLAM
Yüzey temizleme işleminde parçalar ana gövdeden dairesel bir testere ile kesilerek alınır, bir başka değişle göbek bağları kesilir.
Ardından, gerekli çapak alma, temizleme ve yüzey parlatma işlemleri yapılır. Son olarak ise kalite kontrol işlemleri yapılır.
Kalite kontrol işlemi ve gerekli testlerden gecen parçalar artık sevkiyata hazır nihai ürün haline gelmişlerdir.
Hassas Dökümün Alaşım Seçenekleri
DÜŞÜK ALAŞIMLI ÇELİKLER
8620, 4140 ,4340 Bazlı Alaşımlardır
400 SERİSİ PASLANMAZLAR
420, 410, 430, Bazlı Alaşımlardır
300 SERİSİ PASLANMAZLAR
304, 316, 304L, 316L, Dublex, Bazlı Alaşımlardır
TAKIM ÇELİKLERİ
Çok geniş seçim aralığına sahip alaşımlardır.
MONEL ALAŞIMLAR
Monel K, Monel M30C Bazlı Alaşımlardır
BAKIR BAZLI ALAŞIMLAR
AlBz, MnBz, SafCu, CuCr, Yüksek iletkinlikli Cu Bazlı Alaşımlardır
NİKEL BAZLI ALAŞIMLAR
Hastelloy C Bazlı Alaşımlardır
KOBALT BAZLI ALAŞIMLAR
Ekseriyet ile Dişcilik, Implant sektörlerinde kullanılan alaşımlardır.
BRONZ
 Döküm |  Döküm-Üretimi |  Bronz-Dökümü |
|---|---|---|
 Modelli-Döküm |  Modelsiz-Döküm |
Bronz Malzeme Hakkında Genel Bilgiler
Bronz bakır, kalay alaşımıdır. Genellikle %10 kalay,%90 bakır bulunur. İçindeki kalay oranı arttıkça bronzun sertliği artar. Kalay oranı düştükçe yumuşar. Bazı özelliklerini arttırmak ve fiyatını düşürmek için kalayın yanında kurşun ve çinko belli oranlarda katılarak halk dilinde kızıl olarak bilinen malzeme elde edilir.
BRONZ ( KIZIL ) MAMÜLLER ( Özgül Ağırlığı: 8,9 )
Bronz burçlar savurma ve kum döküm yöntemi ile imal edilir.
Yatak, burç ve dişli imalatında kullanılır.
Makinanın ömrünü uzatır. Arıza ve bakımı asgariye indirir.
BRONZ MAMÜLLERİN TÜRLERİ
Fosforlu Kalay Bronzları
Çok ağır yük altında ve düşük dönme hızındaki yataklar ve burçlar,pompa ve türbin pervaneleri,soğuk hadde yatakları yavaş çalışan ve yüksek mukavement isteyen dişlilerdir.Yüksek(aşırı) yüklere dayanıklı yataklar,kızaklar süratli dönen 4.5 kg/mm2 yüke dayanıklı salyangoz dişli ve civatalar.12 kg/mm2 basınca dayanıklı krank ve biyel kolu burçları.Yük altında hareket eden mil somunları friksion bilezik ve pulları .Azami 6 kg/mm2 yüke dayanıklı kaymalı yataklar ve ağır şartlar altında çalışan kaymalı plaka ve kızaklar.
Kızıl Bronzlar
Normal çalışma şartlarında kullanılan kollektör bileziklerinde ventil yatağıbileziklerinde,225°C ısıya dayanıklı su buharıarmatürleri pompa,et kalınlığı ince döküm parçaları kaymalı yatakların imalinde. Normal ve Ağır şartlar altında çalışan kaymalı yatak burçları düz yataklar,4 kg/mm2 ye kadar yük taşıyan piston pim burçları genel makina imalatı için kaymalı yataklar 8 kg/mm2 ye yük taşıyıcı krank ve eksantrik mil yatakları gemi mili ve silindir burçları,takım makinelerinin orta ve ağır yük altında çalışan kaymalı plaka ve kızakların imalinde.
Kalay Kurşun Bronzları
Kenarları Hafif yüke tabi,yüzey basıncı fazla kaymalı yataklar,sıcak hadde yatakları biyel kol yatakları,aside dayanıklı armatürler .Kenarları hafif yüke tabi, yüksek yüzey basıncı altında çalışan yataklar.Sıcak soğuk hadde yatakları,vasıta yataklarıKenarları hafif yüke tabi,yüksek basınç altında çalışan yatakları aside dayanıklı armatürler ve döküm parçaları,aşırı yük altında çalışan yataklar.Düşük devirli ve yüksek yüzey basıncı altında çalışan yataklar,değirmen makineleri, su pompaları soğuk hadde ve folyo haddeleri yanmalı motorlardaki bilye kolu yatakları,korozyona dayanıklı armatür ve döküm parçaları imalinde.
Bronz cubuk ve boru ölçüleri: genellkile 500-600mm boylarında olup, ithal ve çekme olanlar 1,5 - 2 - 3 mt boylarındadır.
fosfor bronz levhalar 0,20 mm kalınlıktan başlayıp 20 mm e kadar bulunmaktadır. Kalınlar 2 mt boyunda ince olanlar ise rulo halinde olup 40-50 mt boyundadır.
Fiziksel Özellikler İçin Tıklayın
Kalay:
Kalay dövülebilir ve sünek bir metaldir. Kolayca tel ve levha haline getirilebilir. Kuvvetli asitlerden, alkalilerden ve asit tuzlarından etkilenir. Havada ısıtıldığında SnO2 oluşturur. Klor ve oksijenle birleşerek seyreltik asitlerden hidrojeni uzaklaştırır. Oda sıcaklığında dövülebilir olmasına karşın ısıtıldığında kırılganlaşır.
Üretilen kalayın yaklaşık %40’ı çelik levhaların kaplanmasında kullanılır. Böylece yiyecek ve konserve kapları olan teneke, daldırma veya elektroliz yoluyla elde edilir. Teneke ve sert kalaydan yapılmış süs veya kullanım eşyaları siyah vernikle kaplanarak sıkça kullanılır.
Bu maksatla ergitilmiş kalay veya kalay-bakır alaşımına daldırılan demir veya çelik teneke levhalar çaydanlık, tepsi ve şamdan gibi çeşitli ev eşyaları biçiminde işlenirler. Bundan sonra bu malzemeler beziryağı, kurutucu maddeler ve boyalarla hazırlanan siyah vernikle cilâlanırlar.
Kalay mekanik olarak zayıf olduğundan bakır, kurşun, çinko, demir, kadmiyum, antimon, nikel, kobalt, titan ve zirkonyum ile alaşım halinde kullanılır. Kurşunlu kalaya lehim denir. Son zamanlarda kalay içermeyen ve alüminyum, silisyum, fosfor, manganez vb. elementlerin bakırla yaptığı ikili alaşımlara bu elementlerin tuncu denmekle beraber, bronz (tunç) ismi ile kalay-bakır alaşımı hatırlanmaktadır. Bronzdaki kalay, korozyonu (paslanmayı) önlemekte ve bakırın mekanik özelliklerini iyileştirmektedir. Buna antimon da katılarak makina yatakları gibi dayanıklı parça ve eşyaların yapımında kullanılır.
Kalay-4-klorür bileşiği özel kaplama, ağartma, duyarlı kâğıt imali işlerinde kullanılır. Makina yağlarının özelliklerinin ıslahında, reaksiyonlarda katalizör olarak, ayna yapımında, sabunlardaki parfümü tesbit etmek için de kullanılır. Kalay-4-oksit seramik sırlarında, tekstilde ve cam üretiminde işe yarar. Kalay-2-klorür kimyasal madde, boya, fosfor, polimer üretiminde indirgeyici olarak ve galvanize edici, ayna sırlayıcı ve yağlama yağlarını temizleyici olarak kullanılır. Kalay sülfat boyamada ve kalay kaplamada kullanılır.Kalay alaşımlarının başlıcaları şunlardır:
-
Kalay kurşun alaşımları. Bunlar, kalay esaslı yumuşak lehimlerde; kap kacak yapımında, oyuncak imalinde; bazı hacim ölçekleri imalinde kullanılır.
-
Kalay-antimon alaşımları. Genellikle içinde bakır bulunan bu alaşımları (Britannia metali veya İngiliz metali) sofra eşyası, rulman yatakları,vb. imalinde kullanılır.
-
Kalay-kurşun-antimon alaşımları. Bazen içinde bakır bulunan bu alaşımlar (örneğin, kalay esaslı antifriksiyon metaller) döküm yöntemiyle imalatta (özellikle rulman yataklarında) ve sargı olarak (packing) kullanılır.
-
Kalay-kadmiyum alaşımları. Bazen içinde çinko bulunan alaşımlar antifriksiyon metalleri olarak kullanılır.
-
Bronz, döküm kalıbı alaşımı, fosfor bronzu
Başlıca Kalay Alaşımları
Bronzlar (tunçlar); Bakır, kalay ile çok önemli olan tunçları teşkil eder. Topların tuncu dayanıklılık bakımından önemlidir. Çanların tuncu, top tuncuna göre kalayın daha çok oranda bulunduğu tunçtur. Bu tunç kırılabilir, fakat çok tınlar.
Bakır alüminyum ile çok sert bir tunç meydana getirir. Silisli ve fosforlu tunçlar da vardır.
Bakır, çinko ile pirinci oluşturur. Çinko ve nikel ile de mayekor (taklit gümüşü) yapar.
Denge diyagramından da görüldüğü gibi kalayın çözünürlük sınırı 20 0C‘ de % 1’den az iken, sıcaklığın artışı ile hızla artarak ötektoid yatayında % 15.8 kalay olur.
Bakır – kalay alaşımları bakırca zengin a, b, d, e fazlarından oluşur.dökülmüş alaşım a, katı eriyik matrisi içinde tipik öbeklenme ve dendrit içeren tanecikler şeklinde oluşan a+b ötektoid yapısını gösterir. Bu faz sert ve mavi renktedir. Ötektoid yapıya mikroskopta büyütülerek bakıldığında, d ana fazı içinde a hücreleri şekilnde görülür. Yüksek sıcaklıklarda bekletilen alaşımlarda kaly çözünürlülüğünü azaltan a+d çökelmesi oluşur.
Kalay miktarının artması ile, kalayca zengin dendritler arası bölgeler oluşur. Düşük kalaylı alaşımlarda ise dendrit içerisinde çözünmüş kalayın yüksek sıcaklıklarda uzun bekletmelerle dendritler arası bölgelere difüzyonu sağlanır. Bunların iyi yatak malzemesi olmamasının nedeni yumuşak ana yapı içindeki d çökeltileridir.
Kalay bronzları :
Fosfor ilavesiyle oksit giderildiği için az miktarda fosfor ihtiva eder. Eskiden fosfor bronzu denilmesine rağmen bu uygun değildir. Ancak fosfor alaşım elemanı olarak ilave edilebilir ve aşınma dayanımı artırılabilir. En çok %9 kalay ihtiva eden dövme kalay bronzları soğuk çekilebilir ve haddelenebilirler. %10-12 kalay ihtiva eden dökme kalay bronzları daha çok kullanılırlar. Bunların döküm kabiliyeti iyidir, aşınmaya dayanıklıdırlar. Örneğin aşırı yüklenen ve yüksek hızla çalışan sonsuz vida çarkı ve özellikle kaymalı yatak malzemesi olarak kullanılırlar. Deniz suyuna dayanıklıdırlar.
Babbitt Metali:
Babbit metali beyaz metal olarak da bilinmektedir. Alaşımın yüzeyinde kaplanması sonucu yüzeyde meydana gelmektedir. 1839 yılında Isaac Babbitt tarafından bulunmuştur. Babbit metalinin ağırlık ve basınca dirençi oldukça fazladır.
Babit metalinin alaşımları:
%90 kalay – %10 bakır
%89 kalay %7 antimon %4 bakır
%80 kurşun %15 antimon %5 kalay
Genellikle hacim merkezli malzemelerin kaynama noktasına çıkmasında kullanılırdı. Ancak günümüzde daha çok karmaşık cisimlerin ince yüzey kaplamasında bir çok metalle birleşik yapılarak kullanılır. Babit metali kolaylıkla zarar görebilmektedir. Ilk görünüşte kaynama yüzeyi için kötü bir seçim olarak görülmektedir. Bu alaşımın yapısı küçük sağlam kristallerinde yayılarak karışımın matriks yapısınını yumuşakmıştır.
İngiliz Metali:
P tipi alaşımlardan olup alüminyum görünümlü bir metaldir. Bu kompozitin alaşımı yaklaşık olarak %93 kalay %5 antimon ve %2 bakırdır.
Ilşk kez 1769-1770 de Vicker White Metal olarak üretildi. Daha sonra gümüş ile gelişimi 1846 yılında elektrotabakasal kaplama ile geliştirildi. Ingiliz metali ilk başlarda metalin yerine ev yapımı gümüş tabaklarda kullanıldı. Bu yüzden de bunlara elektortabakasal ingiliz metali denilmektedir.
Ilgiliz metali önceleri ucuz olması nikel –gümüş alaşımlarına oranla daha yaygın kullanılmasına sebep oldu.
İngiliz metalinin bileşiminde bazen antimon-bakır-kurşun-kadminyum-bizmut ve çinkoda bulunabilir.Bunların hepsi bir arada bulunmazken birtakımlarının bulunması ile yeni tür ingiliz metali alaşımı meydana getirtilir.
Lehim:
Kurşun ve kalayın bir araya gelerek oluşturmuş olduğu bir çeşit alaşımdır. 2 metali birbirine bağlamada kullanılır. Daha çok elektronik sanayinde ve su tesisatçılığında yaygın olarak kullanılır.
Lehimin kaynağı orta İngilizce de ki kelime saudur,eski Fransızca da ki soldurce ile Latince
deki solidare kelimelerinin birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır.
Kurşun Lehimi: Kalay kurşun lehimi %5 -%70 arasında ağırlık taşımaktadır. En iyi kalay konsantrasyonu en iyi lehimi ortaya koyar. Genellikle 2 çeşit karışım kullanılır. %60 Sn – %40 Pb ve %63 Sn – %57 Pb’dir. 63/37 karışım oranı ötektik karışım oranı ile aynı da değildir.
PASLANMAZ ÇELİK
 Kimyasal Analizler |  Standartlar 1Uluslar arası karşılıkları |  Standartlar2Uluslar arası karşılıkları |
|---|---|---|
 Levha yuzey kaliteleri |  Kullanım alanları |  Levha ebat ve agırlıkları |
 Kimyasal analizleri |  15.jpg |  2 (1).jpg |
 1.jpg |
Paslanmaz çelikler 20. yy başında başlıca kimya endüstrisinde yüksek korozyon dayanımı gerektiren uygulamalar için üretilmiştir. Yıllar boyunca çeşitli ortamlara dayanabilmesi için 100 den fazla çeşit paslanmaz çelik ortaya çıkmıştır. Paslanmaz çelikler bileşimlerinde en az % 10,5 krom (Cr) içeren, çelik alaşımlarıdır. Değişik kimyasal bileşimleri sayesinde, alaşımsız çeliklere kıyasla korozyona karşı önemli ve farklı dayanıklılıklargösterirler. Alaşımdaki Cr çeliği paslanmaz yapar ve miktarı yükseltilerek korozyon dayanımı arttırılabilir. Üstün korozyon dayanımını yüzeye kuvvetle tutunmuş, yoğun esnekliği çok ince oksit tabakası sağlar. Bu ince tabaka uygun koşullar altında kendini yenileme özelliğine sahiptir. İçerikdeki Ni çoğunlukla çeliğin esnekliğini ve kolay şekillenebilmesini sağlar. Cr miktarının arttırılmasının yanı sıra Ni ve Mo Cu, Ti, Azot, Al gibi elementlerin ilavesiyle dayanıklılık özellikleri arttırılıp, her türlü ihtiyaca uygun malzeme üretilmesi sağlanmaktadır. Paslanmaz çelikler 4 ana grupta toplanır; 1. Ostenitik 2. Ferritik 3. Ferritik-Ostenitik (Dublex) 4. Martenzitik Paslanmaz çelikler diğer çelikler ile karşılaştırıldıklarında, mükemmel korozyon dayanımları yanında değişik mekanik özelliklere sahip türlerinin bulunması, düşük ve yüksek sıcaklıklarda kullanılabilmeleri, uzun ömürlü olmaları, kolay şekillendirilebilmeleri, estetik görünümleri, zahmetsiz temizlenebilmeleri dolayısıyla hijyenik olmaları, geri dönüşümlü ve çevre dostu olmaları sebebi ile tercih edilmektedirler.
PASLANMAZ ÇELİK ÇEŞİTLERİ VE KULLANIM ALANLARI
1. 303 Paslanmaz Çelik (1.4304):
303 kalite paslanmaz çelik, paslanmaz çeliğin otomatı olarak adlandırılır. 303 paslanmaz çelik, içerdiği sülfür sayesinde işlenebilirliği çok iyi olan bir paslanmaz çelik kalitesidir. Öte yandan, sülfür malzemenin korozyona dayanımını düşürür. Paslanmaz çelik 303 kalitesinde iken malzemenin korozyona dayanımı 304 kalite paslanmaz çeliklere göre daha düşüktür. 303 paslanmaz, öztenitik paslanmazlar grubunda yer alır. Kullanım Alanları: 303 kalite paslanmaz; civata, vida, somun yapımında, şaft millerinde, dişlilerde ve bağlantı elemanlarında sıklıkla kullanılır.
2. 304 Paslanmaz Çelik (1.4301):
304 kalite paslanmaz çelik, paslanmaz çeliğin temel çeşitlerinden biri olup, en yaygın kullanılanıdır. 304 paslanmaz çelik; kimyasal bileşiminin, mekanik özelliğinin, kaynak yapılabilirliğinin ve korozyon-oksidayson direncinin fiyatına oranla çok iyi olması sebebiyle tercih edilir. Paslanmaz çelik 304 kalitesinde olduğunda malzemenin korozyona dayanımı 303 kalite paslanmaz çeliklere oranla daha yüksektir. 304 paslanmazların düşük sıcaklıklardaki özellikleri ve işleme sertleştirmesine verdiği tepki mükemmele yakındır. 304 kalite paslanmaz öztenitik paslanmazlar grubuna girmektedir. 304 Paslanmaz Çelik Kullanım Alanları: En yaygın paslanmaz çelik kalitelerinden biri olan 304 paslanmaz çelik; kimya, petrokimya, ev aletleri, endüstriyel mutfaklar, otomotiv yan sanayi, gıda sanayin ve buna benzer çeşitli alanlarda sıkça kullanılır.
3. 304L Paslanmaz Çelik (1.4307):
304L kalite paslanmaz çelik, 304 kalite paslanmaz çeliğin daha az karbon içeren versiyonudur. Öte yandan 304L kalite paslanmaz çelikler, 304 kalite paslanmaz çeliğe göre daha fazla nikel içermektedir. İşlenebilirliği ise 304’e göre biraz daha zordur. Ayrıca 304L kalite paslanmaz çeliklerin mekanik özellikleri, 304 kalite paslanmaz çeliğe göre biraz daha düşüktür. 304L (1.4307) kalite paslanmaz çelik, Ostenitik paslanmazlar grubuna girmektedir. Kullanım Alanları: 304L kalite paslanmaz çelik; kimya, petrokimya, ev aletleri, endüstriyel mutfaklar, otomotiv yan sanayi ve gıda sanayinde kullanılır.
4. 316 Paslanmaz Çelik (1.4401):
316 paslanmaz çelik, 304 kalite paslanmaz çeliğin içerisine molibden ve daha fazla nikel eklenerek elde edilen bir paslanmaz çelik kalitesidir. Bu içerik sayesinde 316 kalite paslanmaz çeliklerin korozyona dayanımı sert koşullu ortamlarda dahi (deniz suyu, asidik sıvılar vs.) çok iyidir. Ayrıca 316 kalite paslanmazların kopma dayanımı (ultimate strength), 304 kalite paslanmazlara oranla çok daha yüksektir. Firmamızda 316 kalite paslanmaz çelik malzemeler çubuk, altıköşe, lama ve kare şekillerinde ve aşağıdaki malzeme listesinde yer alan çeşitli kalınlıklarda bulunur. 316 paslanmaz, 1.4401 kalite paslanmaz çelik olarak da adlandırılır. 316 Paslanmaz Çelik Kullanım Alanları 316 paslanmaz çelik grubunun kullanım alanı malzemenin yüksek kalitede olması sebebiyle çok geniştir. Örneğin, aşındıran sıvıların tanklarında ve saklama kazanlarında, kimya ve petrokimya endüstrisinde, buhar kazanlarında, boya endüstrisinde, gıda tesislerinde ve madencilikte sıklıkla 316 (1.4401) kalite ve türevindeki kalitelerde paslanmaz çelik malzemeler kullanılması tavsiye edilir.
5. 316L Paslanmaz Çelik (1.4404):
316 kalite paslanmaz çelik, 304 kalite paslanmaz çeliğin içerisine molibdenve daha fazla nikel eklenerek elde edilen bir malzeme kalitesidir. 316 paslanmaz çelik malzemelerin korozyona dayanımı kimyasal içeriği sayesinde sert koşullu ortamlarda (deniz suyu, asidik sıvılar vs.) dahi çok iyidir. Ayrıca 316 kalite malzemelerin kopma dayanımı (ultimate strength), 304 kalite malzemelere oranla çok daha yüksektir. Parçalar kaynakla birleştirilecekse, o kısımlar ısınmadan ötürü korozyon riskiyle karşı karşıya kalırlar. Böyle durumlardan kaçınmak için, daha az karbon içerikli olan 316L (1.4404) kalite paslanmaz çelik malzeme kullanılmalıdır. 316L kalite paslanmaz çelik ise 316 kalite paslanmaz çelik ile kimyasal içeriği açısından benzeşse de daha düşük oranda karbon içermektedir. Dolayısıyla 316L paslanmaz çelik kalın kesitlerde de kaynak sonrası tavlama gerektirmez.
6. 316Ti Paslanmaz Çelik (1.4571):
316 kalite paslanmaz çelik, 304 kalite paslanmaz çeliğin içerisine molibdenve daha fazla nikel eklenerek elde edilen bir malzeme kalitesidir. Bu içerik sayesinde 316 kalite malzemelerin korozyona dayanımı sert koşullu ortamlarda dahi (deniz suyu, asidik sıvılar vs.) çok iyidir. Ayrıca 316 kalite malzemelerin kopma dayanımı (ultimate strength), 304 kalite malzemelere oranla çok daha yüksektir. 316Ti ise, 316 kalite paslanmaz çeliğin içerisine titanyum eklenmiş halidir. Eğer malzeme 550 - 800°C arası yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalacaksa, 316Ti (1.4571) kalite paslanmaz çelik kullanılmalıdır. 316Ti paslanmazlar düşük miktarda titanyum içerirler. Bu oran ise genellikle % 0.5 kadardır. 316Ti kalite paslanmaz çeliklerin yüksek sıcaklıklardaki dayanım süresi 304 veya 316 paslanmaz çelik kalitelerine oranla daha uzundur. 316 kalite paslanmaz çelik grubunun kullanım alanı malzemenin kaliteli olmasısebebiyle çok geniştir. Örneğin; aşındıran sıvıların tanklarında ve saklama kazanlarında, kimya ve petrokimya endüstrisinde, buhar kazanlarında, boya endüstrisinde, gıda tesislerinde ve madencilikte sıklıkla 316 kalite ve türevindeki kalitelerde paslanmaz çelik malzemeler kullanılır.
7. 420 Paslanmaz Çelik (1.4021):
420 kalite paslanmaz çeliklerin gerilime dayanımı yüksektir. Ayrıca normal şartlar altında bu malzeme, iyi bir korozyon direncine sahiptir. 420 martensitik paslanmaz çelikler grubuna girmektedir. Tavlanmış haliyle işenebilirliği gayet iyidir. Kullanım Alanları: 420 kalite paslanmaz çelik genellikle makine endüstrisinde, petrol ve petro kimya endüstrilerinde, gıda ve gıda üretim tesislerinde, dekorasyonlarda, ulaşımda, saftlarda, pistonlarda ve valflerde sıklıkla kullanılır.
8. 430 Paslanmaz Çelik (1.4016):
430 kalite paslanmaz çelik özellikleri bakımından ferretik sınıfına giren, düşük karbonlu ve krom içerikli bir paslanmaz çelik kalitesidir. 430 paslanmaz malzemelerin kaynak yapılabilirliği sınırlıdır. Öte yandan 430 paslanmaz çelikler nikel ve molybden içermedikleri için 300 serisi paslanmaz çeliklere oranla fiyat açısından daha uygunlardır. Bu kalitedeki paslanmazlar kullanıldığı malzemelerde iyi bir yüzey görünümü sağlarlar. 430 kalite paslanmaz çelik malzemeler Nikel içermediği için mıknatıslanma yapabilir. 430 kalite paslanmaz çelik 1.4016 paslanmaz çelik olarak da adlandırılmaktadır. Kullanım Alanları: 430 paslanmaz çelik çubuk ve bu kaliteden üretilen malzemelerin kullanımı son dönemlerde dünyada ve Türkiye'de hızlı bir biçimde artış göstermektedir. Bu kalitedeki malzemelerin hareketli parçalarda ve çarpışmanın olduğu parçalarda kullanılması tavsiye edilmemektedir. 430 paslanmaz çubuk çeşitli şekillerde işlenerek dekoratif amaçlı yapılarda, otomativ endüstirisinde, yıkama makinelerinde, parlak yüzey istenen uygulamalarda, ev gereçlerinde ve mutfak eşyalarında kullanılmaktadır. Özellikle bulaşık makinelerinde ve buzdolaplarında sıklıkla 430 kalite malzemeler kullanılmaktadır.
9. 430F Paslanmaz Çelik (1.4105):
430F kalite malzeme sülfür içermektedir. Bu sayede 430F kalite malzemenin işlenebilirliği, 430 kalite malzemeye göre daha iyidir. Fakat sülfür azda olsa malzemenin korozyon resistansını düşürür. Kullanım Alanları: 430F kalite malzeme genelde ulaşım araçlarında, elektronik ekipmanlarda, gıda ve gıda üretim tesislerinde, dekorasyonlarda kullanılmaktadır.
10. 431 Paslanmaz Çelik (1.4057):
431 paslanmaz çelik hem krom hem de nikel içeren bir paslanmaz çelik kalitesidir. 431 kalite paslanmaz çelik ısıl işlemle birlikte kopmaya karşı direnci çok yüksek hale getirilebilen bir paslanmaz çelik türüdür. Isıyı iyi iletir ve polisaj için uygun bir malzemedir. 431 kalite malzemeler sıcak ortamda bile iyi bir yüzey yapısına sahiptir. 431 kalite paslanmaz çelik 1.4057 kalite paslanmaz çelik olarak da adlandırılmaktadır. 431 Paslanmaz Çelik Kullanım Alanları: 431 kalite paslanmaz çelikler civata ve somun yapımında, pervane şaftlarında, pompa şaftlarında, mikser çubuklarında, marin teçhizatlarında ve laboratuvar ekipmanlarında kullanılmaktadır.
11. 630 Paslanmaz Çelik (1.4542):
630 (1.4542) paslanmaz çelik ülkemizde ve dünyada gün geçtikçe daha fazla kullanılmaya başlanan yaşlandırmayla veya bir başka deyişle çökeltiyle sertleştirilmiş paslanmazlar grubuna giren, krom ve nikel içeren ve östenitik ve martensitik paslanmaz sınıflarının bir sentezi sayılabilecek bir paslanmaz çelik kalitesidir. 630 kalite paslanmaz çelik ve bu gruba giren diğer kalitedeki paslanmaz çelikler diğer kalitelere göre çeşitli faydalar sağlayabilmektedir. Bunların en önemlilerinden biri şudur: bu gruba giren paslanmaz çelikler hem östenitik paslanmazlar ölçüsünde korozyon dayanımı gösterir hem de martensitik paslanmazlar gibi ısıl işlem yoluyla ileri derecede direnç kazanma özelliğini kendilerinde barındırırlar. Bu paslanmaz grubunun içinde en yoğun kullanılan kalite (adını içerdiği % 17 oranında krom ve % 4 oranında nikelden alan) 17-4 PH'dır. Kullanım Alanları: 630 kalite paslanmaz çelik, yüksek mekanik dayanımı, yüksek sertliği ve iyi fiyat-performans oranına sahip olduğu için, dünyada hızla kullanımı yaygınlaşan bir çelik cinsidir. 630 kalite paslanmaz, pompa ve vana şaftlarında, mutfak aletlerinde, petro-kimya endüstrisinde, kimyasal tesislerde ve paslanmaz çelik dekorasyon malzemeleri olan yerlerde sıklıkla kullanılır.
12. Dubleks Paslanmaz Çelik (1.4462):
Dubleks paslanmaz çelik (1.4462 ya da 4462 paslanmaz çelik), aşırı derecede korozyona karşı dayanıklı bir paslanmaz çelik kalitesidir. 4462 kalitesindeki bu paslanmazlar 304 ve 316 kalite malzemelere oranla paslanmaya karşı daha yüksek bir direnç gösterip, kimyasal olarak hem östenitik hem de ferretik paslanmaz çelik özellikleri taşırlar. Bu kalitedeki paslanmaz ferretik paslanmaz çeliklere göre daha sert olup, östenitik malzemelere göre ise kopmaya karşı iki kat daha dirençlidirler. Ülkemizde bu paslanmaz çelik kalitesi yerine göre (İngilizce ismiyle) "duplex paslanmaz" olarak da anılmaktadır. Kullanım Alanları: Dubleks paslanmaz Türkiye'de ve dünyada son zamanlarda kullanımı büyük bir artış gösteren bir paslanmaz çelik kalitesidir. Dubleks paslanmaz çelik, 304 ve 316 kalite paslanmaz çeliklere benzer özellikler göstermesinin yanı sıra, dayanıklılık değerleri (akma, kopma ve burulma) oldukça yüksek seviyede olduğu için sağlamlığın ve hafifliğin gerek duyulduğu birçok alanda kullanılmaya başlanmıştır. Bu paslanmaz çelik kalitesi diğer kalitelere oranla kilogram başı maliyet açısından daha yüksek olsa bile daha ince malzemelerde bile yüksek dayanıklılık seviyesine ulaşabildiği için fiyat/performans açısından öne çıkan bir üründür. Sağlamlık, esneklik ve dayanıklılık gerektiren alanlarda sıklıkla kullanılan bu kalite, pompa millerinde, tekne şaftlarında, pervane yapımında, özel hidroelektrik santrallerinde, gıda sektöründe, kimya sektöründe ve makine üretiminde kullanılmaktadır. Dubleks paslanmaz, östenetik paslanmaz çelikler kadar esnek olmanın yanında oldukça yüksek derecede mekanik dayanıma ve korozyon direncine sahiptir. Bu sebepler dolayısıyla kalitenin, hafifliğin, sağlamlılığın arandığı her yerde bu kalite paslanmaz çelik malzemelerin kullanılması tavsiye edilmektedir. )
PASLANMAZ ÇELİK ÜRÜNLERİNİN BAKIM VE TEMİZLİĞİ
-
Genellikle paslanmaz çelik yüzeyi iyi durumda tutmaya yardımcı olmak için belirli aralıklarda temizleme tavsiye edilir. Yağmur suyu, doğal bir temizleyici sayılsa da sıcak iklimlerde, çeliğin yüzeyinde toz ve kir birikmesini kaldırmak için hafif bir deterjan veya sabunlu su kullanmak gerekli olabilir.
-
Temizleme işlemi, yüzeyi yabancı maddelerden arındırma işlemidir. Düzenli temizleme ve bakım ile paslanmaz çelikler görünümlerini uzun süre koruyabilirler.
-
Yüzeydeki toz, kurumuş lekeler, kalıntılar ile benzeri kirlilik yaratan artıklar ıslak bir bez ile temizlenmelidir. Temizleme işleminden sonra yüzey tamamen kurulanmalıdır.
-
Temizleme suyu kireçli ise yüzeyde leke bırakabilir. Bunun için temizleme sırasında sert tanecikli ve lifli yapıda olmayan bir bez kullanılması yeterlidir.
-
Paslanmaz malzemenin yüzeyinde kalan parmak izi için de cam yüzeyleri temizlemek için kullanılan sıvı temizleyicilerden faydalanılabilir.
-
Temizleme için özellikle tuz ruhu ve çamaşır suyu gibi klor içeren kimyasalların kullanımından özellikle kaçınılmalıdır.
Paslanmaz Çelik Standartları Doğru malzeme seçimi ve kullanımı bir imalat sürecinde dikkat edilmesi en önemli hususların başında gelir. Yanlış malzeme kullanımı, imalat sürecini olumsuz etkileyebileceği gibi; maliyetlerin artmasına, nihai ürün kullan›m ömrünün azalmasına ve kullanım giderlerinde artış neden olabilir. Doğru malzeme seçiminde nihai ürünün kullanım şartlarının çok iyi tanımlanması, malzemenin imalat özelliklerini iyi değerlendirilmesi lazımdır. Paslanmaz çelikler çok değişik kalitelerde üretilen malzemelerdir. Bu nedenle malzeme seçiminde sadece mekanik ve kimyasal de¤erler göz önünde bulundurulmalıdır. Bunun yanında malzemenin boyutları ve yüzey özellikleri gibi unsurlar da dikkate alınmalıdır. Temin fiyatı ucuz olduğu için tercih edilen bir malzeme ilerki kullanımda ciddi boyutta olumsuz sonuçlar doğurabilir. Örneğin 316 kalite paslanmaz çelik kullanılması gereken bir yerde tasarrufa yönelerek 304 kalite paslanmaz çelik kullanımı, maliyet açısından bir avantaj sağlıyor gibi görünsede; ürünün kullanım ömrüne olumsuz etki yapması yanında kullanım şartlarına bağlı olarak personel üzerinde yaralanma ve ölümlere neden olabilecek kazalara da yol açabilir.
Ben bir paragrafım. Kendi metninizi eklemek ve beni düzenlemek için buraya tıklayın. Burası bir şeyler anlatabileceğiniz ve kullanıcılarınıza kendinizle ilgili bilgi verebileceğiniz mükemmel bir konum.